Brandstof

Octaan

Het octaangetal is een maatstaf voor de klopvastheid van een brandstof, met name benzine. Klopvastheid slaat op de mate waarin brandstof in een brandstof-luchtmengsel kan worden samengeperst (met de daarbij behorende temperatuurverhoging) zonder tot zelfontbranding te komen. Octaan is een bestandsdeel van benzine en men heeft aan octaan het getal 100 gegeven. Vaak wordt ten onrechte aangenomen dat het getal het octaangehalte de hoeveelheid octaan in benzine aanduidt. Hoe hoger het octaangetal, des te beter is de brandstof bestand tegen ongewenste vroegtijdige ontbranding, ook wel pingelen of kloppen genoemd.

In het geval van Euro 95-benzine, is het octaangetal meestal rond de 95, wat betekent dat het een goede klopvastheid heeft voor de meeste moderne benzinemotoren. Voor oude motoren is dit echter minder geschikt.

Pingelen of kloppen

Pingelen, ook wel bekend als detonatie of kloppen, ontstaat wanneer het brandstof-luchtmengsel in de verbrandingskamer niet gelijkmatig ontbrandt, maar zichzelf spontaan ontsteekt voordat de vonk van de bougie dit doet. Dit resulteert in meerdere vlamfronten die door de verbrandingskamer bewegen en botsen, wat een tikkend of kloppend geluid veroorzaakt. Dit klinkt als een zak rammelende knikkers.

Pingelen kan schadelijk zijn voor de motor, omdat het extra druk en temperatuur veroorzaakt, wat kan leiden tot beschadiging van de zuigers, kleppen en andere motoronderdelen. Het kan ook leiden tot vermogensverlies en een onregelmatige werking van de motor.

Pingelen wordt vaak veroorzaakt door verschillende factoren, waaronder onjuiste brandstofsamenstelling, te lage octaanwaarde van de brandstof, overmatige motorkoeling, overmatige belasting van de motor of verkeerde ontstekingstiming. Om pingelen te voorkomen kunt u benzine met een hoger octaan gebruiken. Gebruikt u hogere octaanbenzine, dient de ontsteking iets vroeger gezet te worden. Vroeger stelden garages de ontsteking iets vroeger als de klant superbenzine tankte.

Loodtoevoeging

Om het octaangetal te verhogen werd vroeger lood toegevoegd, tetra-ethyllood om precies te zijn. Deze loodtoevoeging zorgde tevens voor het smeren van de klepgeleiders en beschermde de uitlaatkleppen en klepzetels tegen inslaan. Door het lood stuitert de klep namelijk minder op de zetel. Zoals bekend mag deze loodtoevoeging niet meer worden gebruikt in normale benzine en zijn er loodvervangers in de handel. Loodvervangers werken niet zo goed als echt lood. Met TetraBOOST voegt u echt tetra-ethyllood toe aan de brandstof. U creëert de brandstof waarop uw klassieker reed toen hij nieuw uit de fabriek kwam. De brandstof waar uw klassieker voor gemaakt is.

Vaporlock

Vaporlock, ook bekend als dampvergrendeling, is een fenomeen dat kan optreden in het brandstofsysteem van voertuigen, vooral bij benzinemotoren. Het treedt op wanneer de vloeibare brandstof in de leidingen of de carburateur verandert in dampvormige brandstof, waardoor de normale brandstoftoevoer naar de motor wordt belemmerd. Dit kan leiden tot vermogensverlies, haperende motorprestaties en zelfs een stilstaande motor. Daarnaast zorgt vaporlock ervoor dat een warme motor niet start. Het probleem wordt groter in de bergen door de lagere luchtdruk.

Ethanol, een alcohol die vaak wordt gemengd met benzine in brandstofmengsels zoals E10 (10% ethanol, 90% benzine) of E5 (5% ethanol, 95% benzine), kan de kans op vaporlock vergroten. Ethanol heeft een lagere dampspanning dan benzine, waardoor het sneller verdampt bij lagere temperaturen. Deze verdamping kan de druk in de brandstofleidingen verhogen en de brandstoftoevoer onderbreken.

Het gebruik van brandstofmengsels met een hoger ethanolgehalte, kan het risico op vaporlock verhogen, vooral bij hoge temperaturen. Oudere voertuigen of voertuigen met minder geavanceerde brandstofbeheersystemen zijn hier gevoeliger voor.

TetraBOOST E-guard 15 neutraliseert ethanol tot maar liefst 15% waardoor vaporlock minder snel optreedt.

Stoichiometrische verhouding

De stoichiometrische verhouding verwijst naar de ideale chemische verhouding tussen de hoeveelheden brandstof en zuurstof die nodig zijn voor een volledige en optimale verbranding. In het geval van benzine, is de stoichiometrische verhouding de ideale balans waarbij er precies genoeg lucht beschikbaar is om alle brandstofmoleculen volledig te verbranden.

Voor benzine wordt de stoichiometrische verhouding typisch aangeduid als de luchtweging, waarbij ongeveer 14,7 gram lucht nodig is om 1 gram brandstof volledig te verbranden. Dit komt overeen met een verhouding van ongeveer 14,7:1 voor het luchtmassa-brandstofmassamengsel.

Wanneer het mengsel in de verbrandingskamer deze ideale verhouding heeft, wordt een efficiënte verbranding bereikt, waarbij de meeste brandstofmoleculen volledig worden omgezet in kooldioxide (CO2) en water (H2O). Dit resulteert in een optimale energieopbrengst en minimale emissies.

Als er te veel lucht is in verhouding tot de hoeveelheid brandstof, dan wordt gesproken van een ‘arm mengsel’. Dit kan resulteren in een hoger brandstofverbruik en lagere vermogensafgifte.

Daarentegen, als er te veel brandstof is in verhouding tot de hoeveelheid lucht, dan wordt gesproken van een ‘rijk mengsel’. Dit kan leiden tot onvolledige verbranding, hogere uitstoot van schadelijke stoffen en lagere brandstofefficiëntie.

Het handhaven van de stoichiometrische verhouding is van cruciaal belang voor een goede werking van de motor. Moderne voertuigen met brandstofinjectiesystemen gebruiken sensoren om de lucht-brandstofverhouding continu te regelen en te optimaliseren.

RON

De term RON, die vaak bij tankstations op de pomp wordt vermeld, staat voor Research Octane Number. Dit is een maatstaf voor de klopvastheid van benzine bij lagere motortoerentallen, zoals gebruikt in laboratoriumtests. De term MON staat voor Motor Octane Number, dit is een maatstaf voor de klopvastheid van benzine bij hogere motortoerentallen, zoals gebruikt in praktische rijomstandigheden.

Vluchtigheid

Vluchtigheid is de mate waarin benzine verdampt bij verschillende temperaturen. Brandstof met een hogere vluchtigheid verdampt gemakkelijker en kan betere koude-startprestaties bieden.

Brandstoftoevoegingen of additieven

Brandstofadditieven zijn chemicaliën die aan brandstof kunnen worden toegevoegd om bepaalde eigenschappen te verbeteren, zoals reiniging van het brandstofsysteem, stabilisatie, smering of verbeterde verbranding.

Aromaten

Aromaten zijn een klasse van chemische verbindingen die voorkomen in benzine, zoals benzeen, tolueen en xyleen. Ze kunnen invloed hebben op de prestaties en emissies van de motor.

Oxygenaten

Oxygenaten zijn zuurstofhoudende verbindingen die aan benzine worden toegevoegd, zoals ethanol of MTBE (methyl-tertiair-butylether), om de klopvastheid te verhogen en de uitstoot van schadelijke stoffen te verminderen.